دستورالعمل اجرایی کنترل مجرمان حرفه ای و سابقه دار

در اجرای بند ۵ اصل ١۵۶ قانون اساسی جمھوری اسلامی ایران و سیاست ھای کلی قضایی کشور مصوب رھبر معظم انقلاب و مفاد مواد ۴٨٨ ،۵٢٨ ،۶۵١ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ١٣٩٢ با اصلاحات و الحاقات بعدی، بند پ ماده ۶٧ و بند ت ماده ١١٧ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران ، به منظور شناسایی، تشکیل بانک اطلاعاتی روزآمد، اطلاع از آخرین وضعیت حبس، رھایی و آزادی، اشراف اطلاعاتی و رصد اقدامات و سلب ھرگونه تحرک و اقدام سوء، پیشگیری از تکرار جرم و افزایش ھزینه ی ارتکاب جرم مجدد در راستای اصلاح رفتارھای مجرمانه مجرمان سابقه دار، حرفه ای و خطرناک و ایجاد ھماھنگی بین سازمان ھا و نھادھایی که با این مجرمان در ارتباط ھستند، «دستورالعمل اجرایی کنترل مجرمان حرفه ای و سابقه دار»، به شرح مواد آتی است:

فصل اول: کلیات

ماده١ـ تعاریف واژگان

الف ـ قانون: قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ١٣٩٢با اصلاحات و الحاقات بعدی.

ب ـ مرکز: مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه.

پ ـ مجرمان: مجرمان مذکور در بندھای ت، ث و ج این ماده.

ت ـ مجرم سابقه دار: مجرمی که بیش از یک فقره سابقه ی محکومیت قطعی به علت ارتکاب جرایم مھم دارد.

ث ـ مجرم حرفه ای: مجرمی که سه فقره یا بیشتر سابقه محکومیت قطعی کیفری در جرایم عمدی به علت ارتکاب ھمان جرم داشته یا از طریق ارتکاب جرم امرار معاش می کند.

ج ـ مجرم خطرناک: مجرمی که سوابق و خصوصیات روحی و اخلاقی وی و کیفیت ارتکاب و نوع جرم ارتکابی، او را در مظان ارتکاب جرائم مھم در آینده قرار دھد. تشخیص این امر به عھده دادستان است.

چ ـ جرایم مھم: عبارتند از جرایم حدی مستوجب سلب حیات، قتل عمد، نزاع دسته جمعی مسلحانه، جرایم عمدی علیه امنیت داخلی و خارجی کشور، آدم ربایی، جرایم سازمان یافته، تجاوز به عنف، دایر کردن مرکز فساد و فحشا، اسیدپاشی، اخلال در نظام اقتصادی کشور، سرقت مسلحانه یا مقرون به آزار، راھزنی، سرقت به عنف، کیف زنی، جعل، کلاھبرداری، قاچاق مسلحانه یا عمده ی مواد مخدر و روان گردان و کالای ممنوع و سلاح و مھمات، قاچاق انسان.

تبصره ـ منظور از قاچاق عمده در این بند شامل مواردی است که مجازات قانونی جرم ارتکابی سالب حیات یا درجه چهار به بالا باشد.

ح ـ بانک اطلاعاتی: سامانه ی اطلاعاتی که مشتمل بر کلیه ی اطلاعات و آمار مربوط به مجرمان است که توسط مرکز تأسیس و راه اندازی می شود.

خ ـ کنترل: مجموعه ی اقدامات پیشگیرانه که در مراحل قبل و بعد از صدور حکم قطعی و قبل از اتمام محکومیت مجرمان در بازه زمانی آزادی آنان، توسط ضابطان حسب دستور مقام قضایی به طرق تعیین شده در این دستورالعمل اعمال می شود.

د ـ پایش: مجموعه اقدامات پیشگیرانه که در مرحله ی بعد از اتمام محکومیت مجرمان، حسب ضرورت در چارچوب دستور مقام قضایی توسط ضابطان اعمال می گردد.

ذ ـ آزادی: به ھرگونه آزادی مجرمان پس از دستگیری آنان، در مراحل قبل و بعد از صدور حکم قطعی قضایی و قبل از اتمام مدت محکومیت اطلاق می گردد.

ر ـ نظارت: نظارت غیرمحسوس بر اعمال و رفتار مجرمان و تحت نظر قراردادن محل سکونت، اشتغال و تردد آنان با رعایت حقوق شھروندی و بدون دخالت در حریم خصوصی.

ز ـ ستاد مرکزی: ستاد مرکزی کنترل مجرمان.

ژ ـ ستاد استانی: ستاد متناظر مرکزی که در مرکز ھر استان تشکیل می شود.

س ـ ستاد شھرستان: ستاد متناظر استانی که در ھر حوزه قضایی شھرستان تشکیل می شود.

ش ـ سازمان زندانھا: سازمان زندانھا و اقدامات تامینی و تربیتی کشور

فصل دوم: تشکیلات و وظایف ستادھای کنترل مجرمان

مبحث اول: ستاد مرکزی

ماده٢ـ ستاد مرکزی با عضویت مقام ھای زیر در دادستانی کل کشور تشکیل می شود:

١ـ دادستان کل کشور (رییس ستاد)؛

٢ـ معاون حقوقی قوه قضاییه؛

٣ـ معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه؛

۴ـ رییس مرکز؛

۵ ـ وزیر اطلاعات یا یکی از معاونان؛

۶ ـ وزیر کشور یا یکی از معاونان؛

٧ـ رییس سازمان زندان ھا؛

٨ ـ فرمانده نیروی انتظامی یا جانشین وی؛

٩ـ رییس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران یا معاون وی.

تبصره ـ معاون مربوط در دادستانی کل کشور وظایف دبیر ستاد مرکزی را بر عھده دارد.

ماده٣ـ وظایف ستاد مرکزی به شرح ذیل است:

الف ـ بررسی و تھیه طرح ھا و بخشنامه ھای لازم، برای تایید رییس قوه قضاییه؛

ب ـ نظارت بر عملکرد واحدھای عملیاتی و اجرایی موضوع این دستورالعمل؛

پ ـ بررسی علل تکرار جرم مجرمان و اتخاذ تدابیر لازم در جھت رفع آن؛

ت ـ بررسی نقاط ضعف و قوت وضعیت موجود در سیستم نگھداری مجرمان (ندامتگاھ ھا)، ثبت سوابق و تمرکز اطلاعات مربوط به آنان؛

ث ـ بررسی و تجزیه و تحلیل فرار مجرمان از زندان ھا و اتخاذ تدابیر لازم؛

ج ـ تبادل نظر در خصوص اقدامات بازدارنده.

تبصره ـ ستاد مرکزی باید حداقل دو ماه یک بار تشکیل جلسه دھد. در صورت ضرورت با پیشنھاد دبیر و تصویب رییس ستاد جلسه فوق العاده تشکیل می شود.

مبحث دوم ـ ستاد استانی

ماده ۴ـ ستاد استانی از مقامات زیر تشکیل می شود:

١ـ رییس کل دادگستری استان (رییس ستاد)؛

٢ـ دادستان مرکز استان (دبیر ستاد)؛

٣ـ معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان؛

۴ـ معاون سیاسی و امنیتی استانداری؛

۵ ـ مدیر کل زندان ھای استان؛

۶ ـ مدیر کل اطلاعات استان؛

٧ـ فرمانده سپاه پاسداران استان یا معاون وی؛

٨ ـ فرمانده نیروی انتظامی استان.

ماده۵ ـ وظایف ستاد استانی به شرح زیر است:

الف ـ تشکیل ستاد کنترل مجرمان در سطح استان؛

ب ـ تعامل و ھماھنگی با ستاد مرکزی؛

پ ـ اجرای طرح ھا و بخشنامه ھای صادره، حسب مقررات؛

ت ـ پیگیری و اجرای مصوبات ستاد کنترل مجرمان در شھرستان ھای تابعه و نظارت بر عملکرد آن؛

ث ـ جمع آوری اخبار، اطلاعات و آمار شھرستان ھای تابعه و جمع بندی و ارایه ی نظرات مشورتی ـ کاربردی مشکلات موجود و ارایه ی راه کارھای اساسی به ستاد مرکزی در خصوص اشخاص موضوع این دستورالعمل؛

ج ـ اجرای موارد ارجاعی از سوی ستاد مرکزی.

تبصره ـ ستاد استانی باید ھر ماه یک بار تشکیل جلسه دھد. در صورت ضرورت با پیشنھاد دبیر و موافقت رییس ستاد، جلسه فوق العاده تشکیل می شود.

مبحث سوم: ستاد شھرستان

ماده ۶ ـ ستاد شھرستان از مقامات زیر تشکیل می شود:

١ـ رییس دادگستری شھرستان به عنوان رییس ستاد؛

٢ـ دادستان شھرستان به عنوان دبیر ستاد؛

٣ـ رییس زندان؛

۴ـ فرماندار شھرستان؛

۵ ـ رییس اداره ی اطلاعات شھرستان؛

۶ ـ فرمانده ی نیروی انتظامی شھرستان؛

٧ـ فرمانده ی سپاه پاسداران شھرستان.

ماده٧ـ وظایف ستاد شھرستان به شرح زیر است:

الف ـ تشکیل ستاد کنترل مجرمان در سطح شھرستان؛

ب ـ تعامل و ھماھنگی با ستاد استان؛

پ ـ پیگیری اجرای طرح ھا و بخشنامه ھای صادر شده از ستاد استان؛

ت ـ پیگیری اجرای مصوبات ستاد کنترل مجرمان در شھرستان و نظارت بر آن و اجرای موارد ارجاعی مذکور در بند ج شرح وظایف ستاد استانی؛

ث ـ بررسی اخبار، آمار و اطلاعات و جمع بندی و ارایه ی نظرات مشورتی ـ کاربـردی در جھـت رفـع موانع و مشـکلات موجود و ارایه ی راھکـارھای اساسـی به ستاد استان.

تبصره ـ ستاد شھرستان حداقل یک بار در ماه تشکیل جلسه خواھد داد.

فصل سوم: نحوه ی نظارت، کنترل و پایش مجرمان

ماده٨ ـ کلیه ضابطان دادگستری موظفند بعد از دستگیری متھم با بھره گیری از بانک اطلاعاتی، سوابق کیفری وی را استعلام و در گزارش درج و برای مقام قضایی ذی ربط ارسال کنند.

ماده٩ـ اعطای مرخصی به مجرمان، در چارچوب قانون آیین دادرسی کیفری و ضوابط اعلام شده از سوی رییس قوه قضاییه خواھد بود. ضابطان دادگستری می توانند در مورد ممنوعیت یا محدودیت اعطای مرخصی به افراد فوق به صورت موردی پیشنھادات خود را به دادستان مربوط اعلام کنند.

ماده١٠ـ رعایت موارد زیر در فرآیند آزادی مجرمان الزامی است:

الف ـ حداقل ٧٢ ساعت قبل از آزادی مجرمان، مراتب توسط سازمان زندان ھا از طریق بانک اطلاعاتی به ضابطان ذی ربط اعلام شود.

ب ـ زمان مراجعه یا عدم مراجعه مجرمان بعد از اتمام مدت مرخصی باید حداکثر ظرف ۴٨ ساعت، از طریق سازمان زندان ھا در بانک اطلاعاتی ثبت و تبادل گردد.

ماده١١ـ بهمنظور سلب ھرگونه اقدام و تحرک سوء توسط مجرمان در حین تحمل کیفر انجام اقدامات زیر الزامی است:

الف ـ تفکیک و طبقه بندی مجرمان از سایر محکومان و متھمان با رعایت ماده ۵٢٨ قانون ؛

ب ـ ایجاد سازوکارھای مناسب در خصوص نحوه ی تعامل، ھمکاری و ارتباطات یگان حفاظت سازمان زندان ھا با پلیس ھای تخصصی و سایر ضابطان و ھمچنین در خصوص نحوه ی تبادل اخبار و اطلاعات خاص مربوط به تحرکات سوء مجرمان موصوف در زندان.

ماده١٢ـ ضابطان می توانند در صورت ضرورت بر حسب مورد پس از کسب دستور مقام قضایی نسبت به پایش مجرمان اقدام کنند.

ماده١٣ـ ضابطان دادگستری مکلفند در صورت کشف دلایل و قراین کافی مبنی بر اینکه مجرمان درصدد ارتکاب جرم ھستند، بلافاصله مراتب را به دادستان گزارش کنند و حسب دستور در چارچوب قوانین و مقررات با اقدامات پیشگیرانه فرصت ارتکاب جرم را از آنان سلب کنند.

فصل چھارم: نحوه تشکیل بانک اطلاعاتی و چگونگی ارتباطات، تبادل و اشتراک گذاری اطلاعات مجرمان

ماده١۴ـ مرکز موظف است حداکثر ظرف مدت ٣ ماه بعد از ابلاغ این دستورالعمل با بھره گیری از ظرفیت ھای کلیه ی واحدھای ذی ربط در قوه قضاییه و با مشارکت فعال و مؤثر ناجا و سایر نھادھای امنیتی و اطلاعاتی نسبت به توسعه، تکمیل و روزآمد کردن بانک اطلاعاتی اقدام کند.

تبصره١ـ مرکز موظف است حداکثر ظرف مدت دو ماه از ابلاغ این دستورالعمل امکانات سخت افزاری و نرم افزاری لازم را با ھمکاری و ھماھنگی دستگاه ھای ذی ربط برای عملیاتی شدن موارد مذکور در این دستورالعمل و روزآمد کردن بانک اطلاعاتی مزبور فراھم کند.

تبصره٢ـ مرکز موظف است امکان دسترسی دادستان کل کشور به اطلاعات مزبور را جھت اقدامات مقتضی فراھم نماید.

ماده١۵ـ در صورت شناسایی و دستگیری مجرمان توسط ضابطان دادگستری، حوزه قضایی محل دستگیری مکلف است نسبت به اعزام آنان به مرجع قضایی مربوط اقدام نماید.

ماده١۶ـ کلیه ضابطان دادگستری موظفند فھرست اسامی و مشخصات مجرمان که در حوزه استحفاظی آنان اقامت دارند را مطابق فرمی که ستاد مرکزی ابلاغ می کند به ستاد شھرستان ارسال کنند تا در صورت تصویب در ستاد مزبور به ستاد استانی و مرکزی برای درج در بانک اطلاعاتی ارسال شود.

ماده١٧ـ دادستان شھرستان و رییس حوزه قضایی بخش نیز مکلفند فھرست اسامی و مشخصات مجرمان که در آن حوزه قضایی دارای سابقه ھستند را جھت بررسی در ستاد شھرستان مطرح و پس از تصویب در ستاد مزبور به ستاد استانی برای درج در بانک اطلاعاتی ارسال کنند.

ماده١٨ـ کلیه قرارھا و احکام قضایی و اقدامات ضابطان در فرآیند دادرسی کیفری و بعد از اجرای حکم و ھمچنین کلیه فرآیندھای اداری و قضایی مرتبط با اعطای مرخصی به مجرمان به صورت روزآمد در چارچوب مفاد این دستورالعمل و سایر مقررات در بانک اطلاعاتی ثبت و تبادل می شود.

ماده١٩ـ نحوه و میزان دسترسی به آمار و اطلاعات بانک اطلاعاتی براساس وظایف و تکالیف قانونی دستگاه ھای ذی ربط در چارچوب مصوبات ستاد مرکزی تعیین می شود.

ماده٢٠ـ کلیه ضابطان دادگستری مکلفند در جھت پایش و کنترل مجرمان نسبت به شناسایی آخرین محل سکونت، اشتغال و تردد آنان اقدام و اطلاعات لازم را مطابق ضوابطی که توسط ستاد مرکزی ابلاغ می شود در بانک اطلاعاتی وارد و اطلاعات مزبور را روزآمد نگه دارند.

تبصره ـ اقدام مذکور در این ماده با رعایت حقوق شھروندی انجام می شود و در مواردی که نیاز به حکم قضایی دارد اخذ مجوز از دادستان ضروری است.

ماده٢١ـ دادستـان کل کشور مسؤول حسن اجرای این دستورالعمل است و ھر شش ماه یک بار گزارشـی از اقدامات سـتاد را به رییس قـوه قضاییه تقدیم می کند.

ماده ٢١ـ این دستورالعمل در ٢١ ماده و ٨ تبصره در تاریخ ١٣٩٧/۴/٢۶ به تصویب رییس قوه قضاییه رسید.

رئیس قوه قضائیه ـ صادق آملی لاریجانی

 

{jcomments off}